V. ΦιλίαΟ Πυθαγόρας όρισε την φιλία ως δεσμό αγάπης, προσοχής και ανιδιοτέλειας.Ο Πλάτων όρισε την φιλία ως μία ψυχή διαιρεμένη σε δύο σώματα.Ο πραγματικός φίλος είναι αδερφός· αυτό είναι τροφή για σκέψη, όπως και το ότι αληθινός φίλος είσαι μόνο εσύ.Θα αναρωτηθεί κανείς: "Τι σημαίνει να είμαι ανιδιοτελής; Ότι θα απαρνούμαι τον εαυτό μου για χάριν κάποιου άλλου; Είναι αυτό φιλία;"Όχι, αυτό δεν είναι φιλία - η δύναμη της φιλίας έγκειται στην ένωση των δύο "εγώ" σε μία οντότητα, αφού πρώτα έχουν γίνει ισχυρά από μόνα τους. Δεν υπάρχει απάρνηση του εαυτού· αντιθέτως, υπάρχει υπέρβαση και σύνδεση του εαυτού με κάποιον άλλο.Ένα πράγμα είναι σίγουρο: απέχουμε πολύ από την Αληθινή, Πυθαγόρεια φιλία. Ούτε κάποια λέξη στην γλώσσα μας, ούτε κάποια γνώση που διαθέτουμε ως τώρα, μπορεί να περιγράψει πλήρως την ιερή αυτή έννοια.Ποιος έχει την δύναμη για αληθινή φιλία; Και ποιος θα είναι ο καλύτερος φίλος; Είναι αυτός που εφαρμόζει όλες τις αρετές. Η φιλία δεν μπορεί να χτιστεί σαν κάστρο στην άμμο· η αδελφοσύνη χτίζεται σε γερά θεμέλια.Ακολουθεί η ιστορική παραβολή μιας φιλίας που τιμά ο Αζαζέλ:
Ο Δάμων και ο Πυθίας ήταν δύο Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι στην σχολή του Πυθαγόρα του Σάμιου. Η σχολή ήταν φημισμένη για τις ανώτερες αρετές της και για την ισχυρή ηθική, τον νου και το πνεύμα των μελών της.Ήρθε λοιπόν η μέρα που θα δοκιμάζονταν και οι δύο, περισσότερο από ποτέ.Μια μέρα, ο Πυθαγόρειος Πυθίας κατηγορήθηκε ψευδώς ότι συνωμοτούσε εναντίον του Βασιλιά Διονυσίου των Συρακουσών. Θεωρούμενος ψευδώς συνωμότης, ο Πυθίας σύρθηκε στο δικαστήριο ενώπιον του Μεγάλου Βασιλιά.Περιέργως, ο Πυθίας δεν προσπάθησε να πείσει τον Βασιλιά ότι δεν συνωμοτούσε εναντίον του. Ήξερε ότι το να τον πείσει θα ήταν σχεδόν αδύνατο, οπότε αποδέχθηκε τη μοίρα του. Γνωρίζοντας ότι θα πέθαινε, είχε ένα τελευταίο αίτημα· ο Πυθίας παρακάλεσε τον Μεγάλο Βασιλιά να του δώσει λίγο χρόνο πριν πεθάνει, ώστε να μπορέσει να τακτοποιήσει τις υποθέσεις της ζωής του με τη γυναίκα και τα παιδιά του, πριν το ταξίδι του προς τον θάνατο.Ο Βασιλιάς των Συρακουσών Διονύσιος, έχοντας ακούσει γενικά μόνο για την ηθική των Πυθαγορείων περί φιλίας, γνώριζε πως οι Πυθαγόρειοι ισχυρίζονταν ότι είχαν Θεϊκές φιλίες μεταξύ τους. Ήθελε να δει πώς θα συμπεριφέρονταν αυτοί οι δύο· έτσι, ο Βασιλιάς αποφάσισε να του δώσει λίγο χρόνο, αλλά υπό έναν όρο ώστε να μην ξεφύγει: ο καλύτερος και ισόβιος φίλος του, ο Δάμων, θα κρατείτο όμηρος και, αν ο Πυθίας δεν επέστρεφε μετά την τακτοποίηση των τελευταίων του υποθέσεων, τότε ο Δάμων θα εκτελείτο αντί του Πυθία.Γνωρίζοντας την φιλία μεταξύ των δύο, ο Βασιλιάς ήξερε ότι ο Πυθίας θα ακολουθούσε την συνείδησή του και ότι θα ήταν υποχρεωμένος να επιστρέψει.Καθώς ο Δάμων ήταν αθώος, αυτό θα ήταν μεγάλη τιμωρία για τον Πυθία, που θα έχανε τον καλύτερό του φίλο. Ένας αθώος άνθρωπος θα πλήρωνε για την δική του ζωή.Ο Δάμων αγαπούσε και εμπιστευόταν τόσο πολύ τον αληθινό του φίλο Πυθία, που πράγματι δέχτηκε αυτή την προσφορά να παραδοθεί ώστε ο φίλος του να αποχαιρετήσει την οικογένειά του πριν το τελευταίο του ταξίδι, χωρίς να προσπαθήσει καν να δραπετεύσει. Θα κρατείτο όμηρος του Διονυσίου των Συρακουσών με δική του θέληση, πιστεύοντας απόλυτα στην αθωότητα του φίλου του. Αγαπούσε τον Πυθία τόσο πολύ, που ήθελε να του δώσει λίγο χρόνο ακόμα, με αντάλλαγμα την δική του ζωή.Ενώ ο κόσμος τού έλεγε να αρνηθεί, ότι ήταν τρελός μόνο και μόνο που το σκέφτηκε, και ότι ο Πυθίας ήταν ένοχος και ότι θα έφευγε, εκείνος αποφάσισε να σταθεί γερά στη φιλία του. Γνώριζε καλά τον Πυθία και ήξερε ότι δεν θα έκανε ποτέ κάτι τέτοιο, όπως να συνωμοτήσει εναντίον ενός Βασιλιά.Πέρασαν μέρες με τον Δάμωνα να κρατείται αιχμάλωτος και ο Πυθίας δεν επέστρεφε. Οι μέρες περνούσαν και ο Βασιλιάς Διονύσιος έχανε την υπομονή του.Μέσα στο ζοφερό και σκοτεινό κελί, ο Δάμων κρατήθηκε έγκλειστος για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ, πληρώνοντας με τη θέλησή του το τίμημα για τον φίλο του. Τελικά ο Βασιλιάς των Συρακουσών έχασε την υπομονή του: θα εκτελούσε τον Δάμωνα.«Φέρτε τον σε εμένα!», φώναξε ο Βασιλιάς, και οι φρουροί έβγαλαν τον Δάμωνα με την βία από το σκοτάδι του κελιού που τον οδηγούσε στην παραφροσύνη. Όμως ούτε μια φορά δεν σκέφτηκε ότι ο Πυθίας δεν θα έφτανε, παρόλο που οι πικρές μέρες της απουσίας του περνούσαν.«Ο φίλος σου σε εγκατέλειψε, τώρα θα πληρώσεις το τίμημα της ζωής σου για την παράβασή του», είπε ο Βασιλιάς στον Δάμωνα. «Τι ντροπή να πεθαίνεις έτσι αθώος, αλλά πόσο πιο αφελής ήσουν που διακύβευσες τη ζωή σου για αυτόν τον υποτιθέμενο φίλο σου!»Ο Δάμων απάντησε ευθύς αμέσως: «Γιατί τόσο πολύ αγαπώ τον φίλο μου, που είμαι πολύ χαρούμενος που θα πληρώσω το τίμημα αυτό για εκείνον, ώστε να μπορέσει να ζήσει στη θέση μου: πάρτε τη ζωή μου και επιτρέψτε στον φίλο μου να είναι ελεύθερος και να ζήσει!»Ο Βασιλιάς, έχοντας μείνει έκπληκτος από την απάντησή του, ρώτησε τον Δάμωνα: «Θα δεχτώ το αίτημά σου. Ωστόσο, είσαι τόσο πρόθυμος να χάσεις τη ζωή σου, ακόμα κι αν είσαι αθώος, για τον φίλο σου που είναι ένοχος και σε έχει εγκαταλείψει; Για ποιο λόγο; Τι είδους τρέλα σε έχει κυριεύσει, ώστε να θέλεις να δώσεις τη ζωή σου γι' αυτόν;»«Μα είναι φίλος μου!», είπε ο Δάμων, στον οποίο ο Βασιλιάς, κρύβοντας την αμηχανία του, απάντησε: «Κατάλαβα. Πηγαίνετέ τον στον χώρο της εκτέλεσης!»Καθώς οι φρουροί οδηγούσαν τον Δάμωνα στον χώρο της εκτέλεσης, εκείνος δόξαζε τον Δία που του έδωσε την ευκαιρία να σώσει τον φίλο του, θυσιάζοντας τη δική του ζωή: «Ω Δία, σε ευχαριστώ που μου επέτρεψες να ευλογήσω τον αληθινό μου φίλο Πυθία με αυτόν τον τρόπο. Είθε το όνομά σου να είναι ευλογημένο σε όλους τους κόσμους και σε ύψιστη δόξα! Σε ευχαριστώ για την ευκαιρία αυτή να αποδείξω την φιλία μου και να γίνω δεκτός ανάμεσα στους Θεούς! Σε ευχαριστώ που μου έδωσες την ευκαιρία να πεθάνω και να σώσω τον φίλο μου με τον δικό μου θάνατο!»Ακούγοντας αυτά, ο Βασιλιάς και οι φρουροί έμειναν άναυδοι. Σκέφτηκαν μέσα τους: «Αυτός είναι ο ορισμός του τρελού και του παρανοϊκού!»Λίγο αργότερα, ο Δάμων δέθηκε πάνω στο ξύλο για να εκτελεστεί. Οι φρουροί κοίταζαν τον Βασιλιά Διονύσιο μπερδεμένοι. «Βασιλιά μας, είμαστε έτοιμοι να τον εκτελέσουμε. Δώστε μας απλώς την εντολή!», είπαν οι φρουροί.«Περιμένετε», απάντησε σκεπτόμενος ο Βασιλιάς. «Ας του δώσουμε λίγο χρόνο για να μπορέσει να δει τον Ήλιο, αλλά εσύ, Δάμωνα, έχω μια ερώτηση για εσένα. Όπως βλέπεις, ο φίλος σου που είναι ένοχος, δεν φαίνεται πουθενά. Δεν φοβάσαι τον θάνατο;» «Όχι», απάντησε ο Δάμων. «Μόνο ευγνώμων είμαι που είχα την ευκαιρία να κάνω αυτή τη μεγάλη πράξη για τον φίλο μου. Τώρα, εκτελέστε με γρήγορα και αφήστε τον να απαλλαγεί από το έγκλημά του!»Ο Βασιλιάς έμεινε σαστισμένος. Τον ξαναρώτησε: «Δεν εκτιμάς καθόλου την ζωή σου; Είσαι τόσο ανόητος που θα πεθάνεις για έναν ανέντιμο άντρα που σε εγκατέλειψε;»Ο Δάμων τότε απάντησε: «Σταματήστε να λέτε ψέματα για τον φίλο μου, Μεγάλε Βασιλιά. Παρακαλώ εκτελέστε με γρήγορα!»«Και έτσι θα γίνει, γιατί εσύ, Δάμων, είσαι πράγματι τρελός», είπε ο Βασιλιάς.Πέρασε λίγη ώρα και οι φρουροί είχαν μόλις τελειώσει με το ακόνισμα των λεπίδων τους. Ο Δάμων τοποθετήθηκε σε θέση εκτέλεσης. Όλοι περίμεναν να παρακολουθήσουν την εκτέλεση.Αλλά από μακριά ακούστηκε μια φωνή: «Δάμων, Δάμων, εδώ είμαι, Δάμων! Αφήστε τον! Εδώ είμαι!»· ήταν η φωνή του Πυθία, που έτρεχε όσο πιο γρήγορα μπορούσε προς το σημείο της εκτέλεσης. «Πάρτε τη δική μου ζωή, όχι τη δική του! Αφήστε τον να φύγει!», φώναξε ο Πυθίας με όλη του την δύναμη.Οι φρουροί γύρισαν και είδαν έναν σχεδόν παράφρονα άντρα να τρέχει προς το χώρο της εκτέλεσης, βρεγμένος από την κορυφή ως τα νύχια. Ο Πυθίας γονάτισε μπροστά στον Βασιλιά Διονύσιο και είπε: «Παρακαλώ, Βασιλιά μου, ελευθερώστε τον φίλο μου και πάρτε τη δική μου ζωή όπως θα έπρεπε! Εγώ είμαι ο ένοχος, αφήστε με να πάρω την θέση του!». Αυτό είπε ο Πυθίας, παρά το γεγονός ότι γνώριζε πως ήταν αθώος.«Θα δηλώσω ένοχος, απλά πάρτε τον από τον χώρο της εκτέλεσης και βάλτε εμένα στη θέση του· σκοτώστε με γρήγορα και χαρίστε του τη ζωή, αφήστε τον ελεύθερο, είναι αθώος!»Ο Βασιλιάς κοίταξε τα ρούχα του Πυθία και είπε: «Ωστέ και εσύ είσαι τρελός σαν τον άλλο. Γιατί είναι βρεγμένα τα ρούχα σου και γιατί είσαι εδώ χωρίς σανδάλια, αλλά και γιατί είναι σκισμένος ο χιτώνας σου;». Ο Πυθίας απάντησε: «Ήμουν σε ναυάγιο που συνέβη κοντά στις Συρακούσες και έπρεπε να κολυμπήσω και να τρέξω μέχρι εδώ, ελπίζοντας ότι θα έφτανα εγκαίρως για την εκτέλεσή μου, Βασιλιά μου».Ο Βασιλιάς βρέθηκε σε κατάσταση περισυλλογής, αλλά για λίγα μόνο δευτερόλεπτα, και στη συνέχεια διέταξε δυνατά: «Λύστε τον Δάμωνα και βάλτε τον Πυθία στη θέση του. Τελειώνετε με την εκτέλεσή του. Δεν έχουμε όλη τη μέρα! Αλλά πρώτα αφήστε τους να ανταλλάξουν τις τελευταίες τους λέξεις».«ΟΧΙ!» φώναζε ο Δάμων καθώς τον έλυναν. «Δέστε με ξανά! Εγώ είμαι αυτός που θα πεθάνει σήμερα!»Ο Βασιλιάς έκανε νόημα στους φρουρούς να βγάλουν τις αλυσίδες από τον Δάμωνα, και εκείνος, σε ζαλισμένη κατάσταση μετά από όλες τις μέρες που ήταν στο κελί, έτρεξε προς τον Πυθία και του είπε: «Αδελφέ και φίλε μου, μου έλειψες τόσο πολύ. Σε ευχαριστώ που ήρθες, αλλά έπρεπε να μην ερχόσουν ποτέ! Θα έπρεπε να θεωρήσεις δεδομένο ότι θα δεχόμουν να με σκοτώσουν. Έπρεπε να είχες φύγει μακριά από εδώ!»Ο Πυθίας του απάντησε θυμωμένος: «Όχι, πρέπει να ζήσεις παραπάνω και θα πεθάνω για χάρη σου και ας είμαι αθώος, για να μπορέσεις να επιστρέψεις στην οικογένειά σου, έχεις κι εσύ οικογένεια! Δεν κολύμπησα τόσο μακριά από το ναυάγιο μόνο και μόνο για να σε δω να πεθαίνεις, αλλά μόνο και μόνο για να πεθάνω εγώ στη θέση σου! Δεν θα δεχτώ καμία αντίρρηση! Φρουροί, πάρτε με τώρα αμέσως, όχι αυτόν!»Καθώς ο Βασιλιάς παρακολουθούσε την σκηνή, σήκωσε το χέρι του για να το κρατήσουν οι φρουροί. Ήταν περίεργος να δει την συνέχεια, ενώ οι δύο φίλοι διαφωνούσαν και επιτίθεντο ο ένας στον άλλον για το ποιος τελικά θα πέθαινε.Όσο περισσότερη ώρα τους άφηναν, τόσο περισσότερες δικαιολογίες έδινε ο ένας στον άλλον για το ότι πρέπει ο ίδιος να πεθάνει αντί του άλλου, σε ένα κλίμα θυμού και αγωνίας. Ο καθένας προσπαθούσε συνεχώς να πείσει τον Βασιλιά να εκτελέσει αυτόν αντί του άλλου. Και οι δύο μιλούσαν στους φρουρούς και προσπαθούσαν να απευθυνθούν στον Βασιλιά.«ΑΡΚΕΤΑ!» είπε ο Βασιλιάς. Σταμάτησαν αμέσως και οι δυο τους. Ο Δάμων και ο Πυθίας κοιτούσαν τον Βασιλιά μπερδεμένοι, σαν να είχαν ξεχάσει ότι υπάρχει. «Έχω αποφασίσει τι θα κάνω και στους δυο σας», είπε λίγο μετά ο Βασιλιάς. Ο Δάμων και ο Πυθίας κοίταξαν τον Βασιλιά, νομίζοντας ότι θα εκτελούνταν και οι δύο για τη σκηνή που είχαν προκαλέσει.«Η απόφασή μου είναι», συνέχισε ο Βασιλιάς, «να σας ελευθερώσω και τους δύο. Θα σας ελευθερώσω γιατί δεν έχω ξαναδεί τέτοια φιλία, αλλά υπό έναν όρο!».«Ποιος είναι ο όρος, Βασιλιά Διονύσιε;», ρώτησε ο Δάμων, ενώ ο Πυθίας έδειχνε εξίσου μπερδεμένος.«Ο όρος είναι ότι θα μου επιτρέψετε να γίνω φίλος ανάμεσά σας, γιατί σε μια τέτοια φιλία βλέπω το έργο των Θεών και μένω άναυδος!»Ο Δάμων και ο Πυθίας αρνήθηκαν αμφότεροι, λέγοντας ότι ήταν καλύτεροι φίλοι. Ο Πυθίας συνέχισε: «Μα το να δεχτούμε κάποιον άλλον στη φιλία μας, θα παραβίαζε τη φιλία μας, Άρχοντά μου, οπότε τώρα μπορεί να θέλετε να μας σκοτώσετε και τους δύο που σας αρνούμαστε, και το κατανοούμε. Είμαστε Πυθαγόρειοι, οπότε δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό για κάποιον που δεν είναι ένας από εμάς», είπε ο Πυθίας.Ο Βασιλιάς, αφού τα σκέφτηκε όλα αυτά, απάντησε: «Δεν είμαι σε θέση να διακόψω μια φιλία που οι Θεοί δημιούργησαν με τέτοιον τρόπο! Είστε και οι δύο ελεύθεροι να φύγετε. Και ας θυμούνται όλοι, οι δικαστές και οι ένορκοι, όλοι οι φρουροί μου, ότι σήμερα είδαν το αληθινό θαύμα της φιλίας εκ μέρους των Θεών! Ορίσατε την φιλία για τους επόμενους αιώνες! Είστε ελεύθεροι και οι δυο σας! Και πείτε μου πού μπορώ να βρω τον δάσκαλό σας τον Πυθαγόρα, ώστε να γίνω κι εγώ μαθητής του!»
"Απολλώνεια Ακτίνα Φωτός, Μέγα Βασιλιά,Ας γίνω φίλος των Θεών,Ας είμαι πάντα φίλος των φίλων των Θεών,Ας καταλάβω την μέγιστη έννοια της Φιλίας.Ας γίνω άξιος να με αποκαλούν Φίλο των Θεών!"
